علوم تشریح
آشنایی با ساختار و شیوه عملکردی بدن انسان یکی از اساسی‌ترین شاخه‌های پزشکی است از این رو در کلیه رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و پیراپزشکی درسی تحت عنوان علوم تشریح در نظر گرفته اند. اصطلاح یونانی Anatomy از دو بخش Ana به معنی جدا کردن و tomy به معنی بریدن تشکیل شده است. رسالت اصلی این علم ایجاد شناسنامه برای اجزای بدن «آموزش نامگذاری اجزای بدن» ، بررسی جایگاه و مجاورت اجزای بدن نسبت به هم «آموزش جغرافیای بدن» و کاربرد آن در زمینه های مختلف پزشکی است که البته این امر نشاندهنده تفاوت دیدگاه این علم در آناتومی بالینی (مطالعه موجودات زنده) با آناتومی توصیفی (مطالعه جسد) است.
این علم از لحاظ عملکردی به چهار بخش ماکروسکوپی، میکروسکوپی ، تکوینی و آناتومی بالینی تقسیم می گردد و به همین دلیل تحت عنوان علوم تشریحی نامگذاری شده است. آناتومی با سایر رشته‌های پزشکی همچون بیولوژی، رادیولوژی و بیوشیمی رابطه تنگاتنگی دارد و در زمینه تحقیقات آزمایشگاهی و کارهای پژوهشی فعالیت های گسترده ای را انجام داده است.
تاریخچه آناتومی
در گذشته به علت مخالفت افراد تشریح بدن انسان انجام نمی گرفت و تنها کشوری که دانشمندان آن در این علم پیشگام بودند ایران بود زیرا در کتب زرتشتی و اوستا به موبدان پزشک اجازه تشریح بدن محکومین به مرگ داده می شد.بقراط در قرن 4-5 قبل از میلاد مسیح اولین فردی بود که به مطالعه آناتومی پرداخت و تشریح اولین جسد در قرن 4 قبل از میلاد مسیح توسط Erasistratus و Herphilos بر روی کشته شدگان طی جنگ‌های اسکندر مقدونی انجام گرفت. اولین اطلاعات پزشکی مسلمانان در خصوص علم تشریح از ترجمه آثار جالینوس به دست آمد، هر چند که جالینوس خود معتقد بود که بقراط بیش از او در علم تشریح حاذق بوده است. یوحنا ابن ماسویه شاید اولین پزشکی بود که در دوران اسلامی دست به عمل تشریح زد و برای این منظور بوزینه ای را پرورش داده و تشریح کرد و بر اساس آن کتابی نوشت که گرچه در زمان خودش مهم‌ترین و معروف‌ترین کتاب بود، ولی متاسفانه امروز از آن اثری باقی نیست.
صور بن محمد بن احمد بن یوسف بن الیاس شیرازی، اولین کتاب مصورتشریح را به زبان فارسی نوشت و بدین صورت تحولی بزرگ برای اولین بار در علم تشریح بدن انسان بوجود آورد. این کتاب دارای مطالب و شیوه های جدید جهت دسته بندی و ارائه دانش تشریح بوده و علاوه بر آن مولف با نادیده گرفتن دستورات مذهبی مبنی بر حرمت کشیدن تصویر انسان، هنر تصویر سازی را به خدمت گرفته و کتاب مصور زیبایی بوجود آورده است.
در اروپا اولین بار Luizzi و Achillini در قرن 14 تا 16 تشریح اجساد را انجام دادند. افرادی همچون لئوناردو داوینچی و رامبرانت تصاویر زیبایی از بدن انسان کشیدند که آناتومی بدن را به خوبی نشان می داد. در ایران دکتر مستقیمی از برجسته ترین اساتید آناتومی بودند که پس از یادگیری این علم نزد دکتر بلر، به گسترش و پیشرفت علم تشریح در ایران (دانشگاه علوم پزشکی شیراز) پرداختند. این استاد به‌عنوان پدر علم تشریح در ایران ملقب می باشند. در قرن 19 آناتومی پیشرفت زیادی کرد تا اینکه کتاب Grays anatomy به‌عنوان یک مرجع جهانی مشخص گردید و هم اکنون در اکثر دانشگاه های علوم پزشکی ایران تدریس می گردد.
 |
گروه علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی ایلام
گروه علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی ایلام از 2 بخش آناتومی و بافت شناسی تشکیل شده که فعالیت خود را ازسال 1376 با پذیرش دانشجو در مقطع پزشکی آغاز نمود و از سال 1389 تا اکنون با پذیرش دانشجو در مقاطع کارشناسی‌ارشد نیروهای متخصص و کارآمد در این رشته تربیت نموده است. فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی گروه در حیطه: آناتومی، بافت‌شناسی و جنین‌شناسی می باشد و البته طرح هایی در زمینه سلول‌های بنیادی و گیاهان دارویی انجام شده و نتایج آن در مجلات چاپ رسیده است. این گروه تاکنون 10 فارغ التحصیل در مقطع کارشناسی‌ارشد داشته و در حال حاضر 11 دانشجو در مقطع کارشناسی‌ارشد در گروه مشغول به تحصیل می باشند. دانشجویان یک ترم بعد از ورود با تعيين استاد راهنما و صلاحدید گروه آناتومی، موضوع تحقيقاتي خويش را مشخص و همزمان با گذراندن واحدهاي آموزشي، به کارهای پژوهشی نیز می پردازند.
.
بخش های وابسته به گروه علوم تشریح : آناتومی ، بافت شناسی، جنین شناسی و آزمایشگاه نوروآناتومی و پسایکوفارماکولوژی
خدمات وابسته به گروه علوم تشریح
خدمات میکروسکوپی شامل تهیه و بررسی نمونه‌های میکروسکوپی و همچنین عکس برداری از نمونه‌ها
خدمات بافت شناسی شامل آماده سازی بلوک‌های پارافینی و همچنین تهیه برش‌های نازک بافتی
خدمات مربوط به آماده سازی مدل های بیماری سیستم عصبی مرکزی ( پارکینسون، ضایعه نخاعی ، صرع و TBI)
خدمات مربوط به بررسی های رفتاری عصبی (آزمایشگاه نوروآناتومی و پسایکوفارماکولوژی)